het Friese land

het Friese land
mooi en weids

8 dec 2014

HERDENKEN, nou ja ... maar toch ...

Vandaag is het weer zwaar bewolkt en nat, de temperatuur nog steeds boven nul, maar toch had ik vanmorgen de taak, de vlag uit te hangen. Vanwege de geboorterdag van Jean Sibelius op 8 december 1860, Sibelius, die dus volgend jaar na 150 jaar pas uitvoerig herdacht zal worden, maar waarmee nu al via publicaties en boeken uitgebreid en zichtbaar begonnen is. Is dat nuttig? Ik weet het echt niet, maar Sibelius is in ieder geval internationaal gezien een beroemd componist, en zulke hebben wij na misschien Sweelinck uit de 17e eeuw in Nederland  nauwelijks. 

Het was de tweede keer binnen een paar dagen, dat ik als 'vlagman' van mijn woongermeenschap de vlag uit moest hangen. Op 6 december uiteraard ook vanwege de Onafhankelijkheidsdag. En die werd uitbundig herdacht: in Helsinki, in Hämeenlinna, in Finland, in media als krant, tv en internet. De tv stond de hele dag in het teken van de herdenking: het ochtendconcert van de studenten, de echt protestantse dienst in de domkerk, waardig, maar ook wat kleurloos en saai, te officieel. Daarna een interessante documentaire over het Ääninen-meer, waar de Finnen tijdens de Vervolgoorlog waren en tegen de SU gevochten hebben. Die documentaire was van nu, dus ging over wat er uit die barre tijden aan overblijfsels overgebleven zijn en hoe de mensen daar nu over denken. Er was voorts de traditionele film over de Onbekende Soldaat, er was een feestconcert live uit de Muziekhal onder leiding van Hannu Lintu met werken van Jean Sibelius en Esa-Pekka Salonen, met afsluitend de nog steeds indrukwekkende Finlandia van Sibelius. Daarna urenlang de ontvangst en het feest in het net gerenoveerde paleis van de president met handdruk van de 1800 gasten, met modeshow van de fraai geklede dames, met veel lintjes op zwarte pakken, met veel aandacht voor de veteranen van de oorlogen tegen de SU, maar ook voor medewerkers van actief vrijwilligerswerk van nu! Zelfs vele sportkampioenen kregen hun verdiende 'loon'.
     Veel herdenking dus, veel feest met uiteraard ook wat protest, misschien dit alles te vergelijken met de koning(inne)feesten in Nederland, maar die hebben toch meer een volkskarakter. Hier in Finland is het allemaal wat plechtiger, waardiger, serieuzer en toch gemeend oprecht. Wonderlijk eigenlijk, ik weet nog steeds niet, wat ervan te denken, maar zoiets zou in Nederland denk ik onmogelijk zijn, jaar in jaar uit, op dezelfde datum, zoals het sinterklaasfeest, dat er echter al helemaal niet mee te vergelijken is. 
     Tja, wat ervan te denken? Zoals gezegd, ik weet het niet, het is zo anders, een beetje 'primitief' of 'naief' naar onze smaak misschien, maar toch ... wel ontroerend. Dit jaar was als mediaal middelpunt (of mikpunt als u wilt) de oorlogsveteraan Hannes Hynönen van 102 jaar oud aan de beurt, om de harten van de Finnen per tv (en voor sommigen direct) te veroveren, en het is hem nog gelukt ook. Samen met Sofi Oksanen, met wie hij mocht dansen en vooral via zijn sympathie voor Jenni Haukio, de charmante gastvrouwe van deze avond, naast haar man, de glimlachende president Niinistö. Zo deed het feest velen (niet alleen in het paleis, maar ook 'in den lande') goed, en waarom ook niet? 
     
Jean Sibelius wordt in Finland herdacht, in Nederland Vincent van Gogh ook wel, maar er is een verschil. 
     Vincent van Gogh werd pas vele jaren na zijn dood (in armoede en ellende) vanuit de vergetelheid in Nederland een schilder om te vieren en trots op te zijn. Dat is wel vaker gebeurd, maar het klinkt wat wrang ... zo laat, Vincent zelf heeft er echt niks van gemerkt. 
     Jean Sibelius heeft daarentegen zijn lange leven lang (en ook daarna uiteraard) een wezenlijke rol gespeeld in het Finse openbare leven, de mensen zijn en waren altijd trots op hem. 
     De populariteit van nu ligt dus in Nederland en Finland iets anders. Kunstenaars als Sibelius, Gallen-Kallela en nog andere hebben inderdaad een grote rol gespeeld in de zelfstandigheidswording van Finland en dat wordt graag en oprecht herdacht. Waarom ook niet? Datzelfde kun je jammergenoeg niet zeggen van Vincent van Gogh, maar ook niet van Rembrandt of Vermeer, om maar twee anderen te noemen. Ook die hebben veel later hun plaats gevonden in Nederland, maar dan hun plaats als erkend kunstenaar, met wie je pr kunt maken, maar niet als persoon, die voor het land als zodanig belangrijk, want 'populair' was. 

Nou goed, dit zijn maar een paar flitsen, die in mijn hoofd rondspeelden toen ik de vlag op moest hangen. Echt meevieren met de Finnen kan ik uiteraard niet altijd, de hele dag aan de tv heb ik niet gezeten, maar wel heb ik gemerkt, dat deze herdenkingen een grote rol spelen in het Fin zijn van de Finnen.
Met groet, Petrus, alias, Pietu

30 nov 2014

HERDENKEN en TRADITIE

Die Finnen, die kunnen er wat van, zeker tegen het eind van het jaar.

   Herdenken van het feit, dat een honderdtal jaar geleden de Jäger-beweging begon. Daar heeft Finland het aan te danken, dat het niet nog 'social(istisch)er' is dan nu. 
   Herdenken via media, boeken en feesten. 
   Herdenken van het feit, dat 70 jaar geleden de Vervolgoorlog in Finland voorbij was en Finland toch wonder boven wonder zelfstandig bleef. 
   Herdenken van het feit dat Finland vandaag 75 jaar geleden door de Sowjets werd aangevallen en de Winteroorlog begon. Ook dit uitgebreid in de media. En waarom niet? De Onafhankelijkheid van nu is te danken aan de moed van toen. 
   En wij in Nederland herdenken toch ook af en toe?

Tradities worden er nu in Finland ook uitgebreid gevierd. Het is immers (morgen) joulukuu, dat is dus voor de goede verstaander december, en joulu is kerst, kerstman, kerstdiner, kerstmuziek uit Amerika ,.. Ja, dat weten we via muziek en zang al weken zo niet maanden vanwege de supermarkt, die toch mensen moet lokken om zoveel mogelijk te verkopen. 
   De traditie van de kerstman, ik kom daar later nog wel eens op terug. 
   De tradtie van de viering van de eerste adventzondag. We waren twee maal uitgenodigd voor zo'n traditioneel concert met de juichzang 'Hosianna' als steevast gezang van en voor iedereen. En dat concert dan gezongen door een zeer goed koor, prachtige en welklinkende advents- en kerstliederen, grotendeels van Finse makelij. Die zijn mooi, veel mooier dan 'de herdertjes' of 'zie ginds komt de stoomboot'. 
   Dat laatste betreft een Nederlandse traditie; en ook daar wordt veel gezongen, maar dat gezang is gezellig maar eerlijk gezegd alles behalve mooi. 

Gek toch, traditie is out en afgezaagd, bijna zoiets als historische verhalen, je kunt het zelfs ouderwets noemen, maar het hoort erbij en boeit veel mensen nog steeds, jong en oud. Goed toch? Waarom zou je zulke waardevolle zaken als geschiedenis of traditie over boord gooien. Zwarte Piet mag al niet meer, in Zweden mocht hij zelfs niet meer meelopen in de traditionele optocht van gisteren (dat stond zelfs in de Finse krant (HS): racistisch, jaja, maar toch zie je hem naast de Sint overal op facebook of waar dan ook. Weg wezen, beste Piet.

   Traditie van de onafhankelijkheidsviering van Finland op 6 december. In het mooi gerenoveerde paleis van president Sauli Niinistö. Daar is het grote jaarlijkse nationale bal, daar wordt de finefleur van of in Finland uitgenodigd, om de prersident een hand te komen geven, om te komen dansen en je aan het volk te tonen, ook dat nog urenlang per tv. 

Overigens een afsluitende opmerking bij de traditie van het adventsconcert: dat vindt in Finland overal plaats, ook in de kerk van Kerava, met een uitstekend koor en een volle bak, sorry, een goed tot meer dan goed gevulde kerkruimte. Dat concert van vanavond, waar ik met mijn vrouw graag en van harte bij aanwezig was, was in de schitterende Rotskerk van Helsinki, de Temppeliaukion kirkko,  een van de traditionele bezsienswaardigheden van Finland, zonder meer de moeite waard voor jong en oud, daar eens te gaan kijken en eventueel eens te gaan luisteren naar muziek of zang. Want de akoestiek van die ronde ruimte, in de rots gebouwd en bedekt met een koperen plafond, is perfect, erg passend bij zo'n mooi traditioneel concert.

Met adventsgroet en alvast een vrolijke kerst, je toegewenst door Petrus, alias Pietu  

13 nov 2014

FIETSPADEN KUNNEN IN NEDERLAND ENERGIE LEVEREN

Op 12 november werd er in HS een klein berichtje opgenomen over het interessante TNO-project SolaRoad.

Vrij vertaald levert de korte inleiding het volgende op: In Nederland wordt op proef  energie verzameld met behulp van zonnepanelen die in fietspaden zijn ingebouwd.
De naam van dit proefproject is dus SolaRoad, zonne-energie uit rijwegen, waarover in het Engels en uiteraard het Nederlands uitgebreide informatie is te vinden via google via het sleutelwoord SolaRoad (en TNO uiteraard).
Het is de moeite waard, daar eens te gaan snuffelen, want het lijkt een nieuwe, innovatieve weg te zijn tot duurzame energie!

Er worden twee argumenten gegeven, om deze dure manier van energiewinning te verdedigen:
a) fietspaden zijn vooral gebonden aan intensieve woongebieden, waar veel mensen wonen en extra energie hard nodig is (dus in grote gebieden van het dichtbevolkte Nederland);
b) voorts is het juist bij ons in Nederland van belang, dat zulke energiepanelen geen extra ruimte innemen (in Nederland is het al vol genoeg) en ... fietspaden zijn er genoeg in Nederland, al meer dan 15.000 km!

Als dit proefproject slaagt (100 meter fietspad wordt nu op deze nieuwe manier tot 2015 uitgebreid getest), wil men eerst fietspaden van zulke panelen voorzien; daarna eventueel gemeentelijke rijwegen en heel veel later misschien ook nog de snelwegen.

Het klinkt allemaal veelbelovend en we zullen er maar het beste van hopen.
Zou dit voor Finland interessant kunnen zijn? Misschien wel, als de proefperiode in Nederland voorbij is en er inzetbare en betaalbare producten op de markt komen, maar in Finland zijn er andere problemen wat weersomstandigheden en kwaliteit van de fietspaden betreft.
Ben je geïnteresseerd? Ga maar eens neuzen op het internet via de zeer mooie en gemakkelijk leesbare informatie via de TNO-site.

Met groet, Pietu, alias Petrus

27 okt 2014

Ingelman-Sundberg en de ZEEWIJK

In HS van gisteren 26 oktober 2014 (sorry ik heb een tijd niet geblogd) staat een interessant verhaal van de schrijfster Catharina Ingelman-Sundberg, die als dochter van twee artsen iets moest studeren en toen maar geschiedenis en archeologie koos. Ze is in Nederland als duikster en archeologe in de jaren 70 bekend geworden door het project rond de gezonken Oost-Indiëvaarder ZEEWIJK, vlak bij de nog beroemdere BATAVIA aan de westkust van Australië op de klippen gelopen en vergaan. Het wrak is in 1969 gevonden en werd door een team o.l.v. Ingelman-Sundberg onderzocht en het gevondene werd gecatalogiseerd. "Työ vei hänet muun muuassa puoleksi vuodeksi pikkuriikkiselle autiosaarelle Australian kupeeseen." (Haar werk bracht haar onder andere voor een half jaar naar een piepklein verlaten eilandje vlak voor de kust van Australië.) Daar hebben ze (twaalf mannen o.l.v. de jonge Zweedse archeologe) het wrak van de ZEEWIJK onderzocht, er allerhand uit opgedoken en gecatalogiseerd. Geslaagd was het project en de gegevens en de gevonden voorwerpen zijn in het maritieme museum van West-Australië te bewonderen. Toch is Catharina later naar eigen keus schrijfster geworden en heeft een nu vertaalde bestseller geschreven, "Kakkua, kiitos!", een stukje cake alstublieft, in het Fins vertaald en op de boekenbeurs van afgelopen week aan het Finse publiek gepresenteerd. Dit boek heeft echt niets met de ZEEWIJK te maken, maar alles met de verzorging van ouderen van dagen. Goed zo :-). Als je gaat googlen, zul je interessante zaken vinden over dit Nederlandse scheepswrak uit vroeger tijden, die ook verder kunnen voeren naar gegevens over de BATAVIA, die als wrak wereldberoemd is geworden. Met groet, Pietu

18 feb 2014

FINNEN VERVEN RENDIERGEWEIEN OM ONGELUKKEN TE VOORKOMEN

In het Nederlandse NIEUWS NU lees ik op 18 februari het leuke nieuws:

Finnen verven rendiergeweien om ongelukken te voorkomen

De Finse vereniging van rendierhouders gaat de geweien van rendieren bespuiten met fluorescerende verf. Op die manier hopen ze de dieren beter zichtbaar te maken op de weg en zo ongelukken te voorkomen.

Dat meldt het Finse Yle Uutiset maandag.
Op een foto die Anne Ollila van de vereniging heeft gemaakt, is duidelijk te zien hoe het bespoten gewei van een rendier nu bijna licht geeft. (De foto is te zien op www.nu.nl)
Er wordt in Finland al langer geëxperimenteerd met het verven van de vacht van rendieren. Ze hopen dat het beschilderen van de geweien beter werkt, met het oog op het koude en natte weer in het Scandinavische land.
Het doel is om ongelukken te voorkomen”, vertelt Ollila aan denieuwssite. “We hopen dat het bespuiten van geweien effectief is.”

Eigenlijk een goede zaak, er gebeuren jaarlijks heel wat ernstige ongelukken door botsingen van auto's met rendieren :-). Met groet, Pietu